We hebben een Commissaris voor dierenwelzijn nodig!
De oorlog in Oekraïne is een onvoorstelbaar groot drama voor miljoenen mensen. Het heeft ook een slechte impact op dieren – zowel gezelschapsdieren als dieren in de bio-industrie boerderijen die in het door oorlog geteisterde land worden gehouden. De Europese Commissie heeft aanbevolen de procedures voor het niet-commerciële verkeer van gezelschapsdieren te vereenvoudigen. Als gevolg hiervan hebben de lidstaten tijdelijke procedures ingevoerd om de invoer toe te staan van maximaal 5 gezelschapsdieren die niet aan deze belangrijke EU-eisen voldoen. Er is echter geen uniforme procedure. Elke EU-lidstaat mag op grond van artikel 32 van EU-verordening 576/2013 niet-commerciële verplaatsingen op zijn eigen grondgebied toestaan inclusief het besluit om het dier voor een bepaalde periode, maar niet langer dan 6 maanden, in isolatie te huisvesten.
Sommige EU-lidstaten staan meer dan 5 niet EU-conforme dieren van vluchtelingen uit Oekraïne toe. Helaas is er een probleem met de evacuatie van asielen en opvangcentra en dakloze dieren wanneer het vervoer zonder naleving van de eisen die aan commercieel vervoer plaatsvindt, en zelfs kan eindigen met een bevel tot euthanasie van de dieren. Middels een Open Brief aan Stella Kyriakides hebben we een oproep gedaan voor een specifieke toewijzing voor dierenwelzijn toegeschreven aan de verantwoordelijke EU-Commissaris.
Er zijn nog geen maatregelen genomen om de uitvoer van landbouwhuisdieren uit oorlogsgebieden mogelijk te maken. Het binnenbrengen van andere dieren (inclusief fokdieren) naast de niet EU-conforme gezelschapsdieren van vluchtelingen uit Oekraïne gebeurt in overeenstemming met de regels die zijn vastgelegd in de regelgeving van de Europese Unie voor commercieel vervoer. Een onvoorstelbaar aantal dieren die opgesloten zitten in bio-industrie boerderijen sterven als gevolg van bombardementen en door te verhongeren, zonder enige kans op redding. Wat paarden betreft, werden de voorwaarden voor hun binnenkomst in de EU slechts indirect vereenvoudigd door de regels voor de afgifte van gezondheidscertificaten te veranderen (uitvoeringsverordening EU2022/497 van de Commissie).
Veel organisaties uit de EU hebben zich aangesloten om hulp te bieden aan dieren uit Oekraïne, maar het is belangrijk dat de Europese Commissie het initiatief neemt en de inspanningen coördineert. De oorlog laat zien dat de Europese Unie zich als leider moet opstellen voor al deze dieren. Nu meer dan ooit hebben we systematische hulp voor dieren nodig. Het wordt tijd dat empathie, een gemeenschapswaarde op grond van artikel 13 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VwEU) waarin dieren worden erkend als wezens met gevoel, de trigger wordt voor echte zorg voor alle soorten dieren.
Er is onmiddellijk actie nodig om duidelijk te maken dat het welzijn van alle dieren een prioriteit is – niet alleen voor EU-burgers, maar ook voor de Europese Commissie. Het is noodzakelijk om duidelijk te hebben wie de Europese Commissaris voor dierenwelzijn is, wat inhoudt dat de naam van de functie wordt veranderd naar: ‘Gezondheid, voedselveiligheid en dierenwelzijn’. Dit zou de vooruitgang vanuit de wetgeving en een correcte handhaving bevorderen, maar zou het ook gemakkelijker maken om specifieke personen aan te wijzen die verantwoordelijk zijn in hun functie voor de directe coördinatie van hulp aan dieren die zijn getroffen door de oorlog in Oekraïne, wat momenteel een van de meest belangrijke problemen is.
Dit zou ook worden gefaciliteerd door de oprichting van een specifiek directoraat voor dierenwelzijn binnen het Directoraat-Generaal Gezondheid en Voedselveiligheid (DG SANTE) van de Commissie, waarmee naar behoren rekening wordt gehouden met het bijzondere belang van het beginsel van bescherming van dierenwelzijn zoals verwoord in de VwEU. Ook is het nodig om een debat op gang te brengen over het geven van meer bevoegdheden aan de EU-Commissaris voor Dierenwelzijn.
Afgelopen 28 april hebben 127 leden van het Europees Parlement voor de tweede keer het grootste aantal ooit voor een thematische mondelinge vraag in de geschiedenis van het Europees Parlement (oral question 16/2022) ingediend, die de vorige (1/2022) vervangt, die niet gepland stond voor debat binnen de deadline van drie maanden.
Deze mondelinge vraag houdt rechtstreeks verband met de #EUforAnimals-campagne, welke ondersteund wordt door meer dan 170.000 handtekeningen van Europese burgers, van de online petitie op de website euforanimals.eu.
Een grotere verantwoordelijkheid voor dierenwelzijn in de EU-instellingen is wenselijk, zoals blijkt uit de humanitaire crisis die is veroorzaakt door de Russische aanval op Oekraïne, waarbij niet alleen mensen maar ook dieren zijn betrokken. We hebben vandaag nog gecoördineerde actie van de EU nodig. We hebben een Commissaris voor dierenwelzijn nodig!
Momenteel is de EU-commissaris voor Gezondheid en Voedselveiligheid, Stella Kyriakides, verantwoordelijk voor dierenwelzijn, maar deze competentie wordt niet erkend in haar functietitel. Wat een ondergeschikt probleem lijkt, toont in werkelijkheid de beperkte betrokkenheid van de Europese instellingen, en zelfs van het bevoegde directoraat-generaal, aan bij een onderwerp dat veel meer aandacht verdient.
Dierenbelangenorganisaties uit heel Europa, waaronder Diervriendelijk Nederland, hebben een gezamenlijke campagne gelanceerd met het voorstel om de functietitel van de commissaris te veranderen in “EU-commissaris voor Gezondheid, Voedselveiligheid en Dierenwelzijn”. Deze toevoeging zou het belang van deze competentie onderstrepen en de verantwoordingsplicht over zo’n belangrijke kwestie vergroten. Er loopt een gezamenlijke Europese petitie waar burgers hun stem kunnen laten horen: www.EUforAnimals.eu. Er zijn geen wijzigingen in het Europees Verdrag nodig om deze wijziging door te voeren, dus het komt allemaal neer op politieke wil. Het dierenwelzijn in de EU zal verbeteren als deze verantwoordelijkheid wordt benadrukt en de desbetreffende commissaris expliciet wordt opgeroepen om namens de hele Europese Commissie een meer proactieve en progressieve houding aan te nemen ten aanzien van dierenwelzijn. Iets dat de Europese burger belangrijk vindt.