Dieren voor Kleding

Elk jaar worden miljarden dieren wereldwijd gedood voor hun bont of pels, haren, wol of huid. Deze dieren worden in het wild gevangen of speciaal gefokt.

Kangoeroes worden geslacht om sportschoenen van te maken. Ganzen en eenden worden levend geplukt om veren en dons van te nemen, en zijderupsen worden doodgekookt om zachte sjaaltjes en stropdassen van te maken terwijl er in de afgelopen decennia talloze nieuwe soorten synthetische stoffen zijn ontwikkeld voor creatieve designers om mee te werken.

Een DIER Een VRIEND vindt dat dieren hun eigen jasje mogen houden, en streeft naar een diervriendelijke productie van kleding en schoenen.

Bont
Wol
Leer
Dons
Bont

Bont is dood!

Steeds vaker zie je weer bontkragen op jassen. Waar in de jaren “80 eindelijk een bewustzijn over het dierenleed achter bont was gecreëerd en het schandalig werd gevonden als iemand een bontjas aan had, wordt het vandaag de dag schijnbaar weer normaal gevonden om een enorme bontkraag op je jas te hebben. Ook wordt steeds vaker door verkopers aan consumenten die vragen naar namaakbont verteld dat het bont aan de te verkopen kleding nep is – zo loop je alsnog met dierenleed wanneer je dat niet wilt!

Een DIER Een VRIEND wil dat bont zo snel mogelijk uit het straatbeeld verdwijnt en er weer een bewustzijn komt zoals in de jaren ’80. Voor de productie van bont worden dieren speciaal gefokt en gedood; bont is geen ‘restproduct’. De dieren die in het wild worden gevangen met zogenaamde wildklemmen of pootklemmen zitten dagenlang vast en bijten soms zelfs hun eigen poot af om los te komen. Pelsdierhouders elektrocuteren of vergassen dieren om te ‘oogsten’ zonder de vacht te hoeven beschadigen. In Nederland worden bij grote nertsenfokkerijen elk jaar miljoenen nertsen vergast voor hun vacht. Gelukkig zijn per 1 januari 2024 nertsenfokkerijen verboden in Nederland.

Bontjassen of jassen met bontkragen hoeven helemaal niet duur te zijn. Veel bont komt uit landen als China. Dat bont zo goedkoop is komt voornamelijk omdat het fokken van dieren in die landen erg goedkoop is, en omdat ze onder walgelijke omstandigheden gehouden worden. Je kunt niet op een label in een jas vertrouwen wat betreft de echtheid van bont. Het hoeft er niet in te staan, maar vaak wordt vermeld dat het om imitatiebont gaat, terwijl het wel degelijk echt is. Dieren worden voor bont op verschrikkelijke manieren vermoord. Ze worden doodgeknuppeld, levend gevild, geëlektrocuteerd of vergast. Ook voor een klein bontkraagje worden al meerdere dieren vermoord.

Giftig bont

Bont dat verkocht wordt in Nederland en andere Europese landen is ook slecht voor de gezondheid vanwege de hoge concentraties gevaarlijke chemicaliën die kanker, allergieën, zenuwbeschadigingen, slijmvliesirritaties of afwijkingen aan de hormonen en voortplantingsorganen veroorzaken. Deze giftige stoffen zijn afkomstig van de chemicaliën die tijdens de bontverwerking gebruikt worden voor het looien, conserveren, schoonmaken en verven van het bont. Restanten zoals formaldehyde, alkylfenolen, zware metalen en polycyclische aromatische koolwaterstoffen blijven lange tijd in het bont aanwezig en brengen zowel de gezondheid van consumenten als van werknemers van de detailhandel in gevaar. Bont is dus absoluut geen natuurlijk product zoals de bontindustrie graag consumenten wijs maakt.

Hoe herken je echt bont:

  • Het makkelijkste is om een paar haren uit het bont te halen en die te verbranden. Echt bont verschroeit, en ruikt als verbrand haar; imitatie-bont smeult en ruikt naar verbrand plastic.
  • Je kan echt bont ook herkennen door er aan te voelen. Echt bont voelt zacht en glad, terwijl imitatie-bont wat hard en stug aan kan voelen.
  • Als je de haren opzij duwt kun je zien of de haren op textiel vastgemaakt zijn (imitatie-bont) of dat het in de huid van het dier (leer) zit.
  • Echt bont bestaat uit verschillende lagen haar: zacht en pluizig onderwol (te zien als je de lange haren opzij duwt) en lange zachte haren.

Wat doet Een DIER Een VRIEND:

  • Een DIER Een VRIEND informeert mensen over het leed van dieren die misbruikt worden voor de productie van bont.
  • Een DIER Een VRIEND gaat in gesprek met bedrijven die bont promoten, om hen te overtuigen te stoppen met zulke promotie en dit tevens in hun beleid op te nemen.
  • Een DIER Een VRIEND voert acties en campagnes en werkt zo veel mogelijk samen met andere dierenbelangenorganisaties om het lijden van dieren voor bont onder de aandacht te brengen.

Jij kunt de dieren helpen

  • Draag geen bont – pelsdieren hebben zelf hun jasje nodig!
  • Bont is vaak verwerkt in randen aan capuchons. Nep en echt bont zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden. Bij twijfel: niet kopen!
  • Informeer anderen over het dragen van bont en vraag Een DIER Een VRIEND’s bontfolders aan om aan bontdragers uit te delen.

Wol

Wat is er mis met wol?

Ongeveer 80% van de wol die gebruikt wordt voor textiel komt uit Australië. Het soort schaap dat de meeste wol oplevert is het Merinoschaap. Deze soort heeft veel huidplooien en levert daardoor ongeveer 5 kilo wol per jaar op.

Aan het achterste van het schaap blijven vaak resten van urine en ontlasting hangen. Dat trekt vliegen aan die in de achterste huidplooi hun eitjes leggen. De larven die daaruit komen, vreten aan het schaap, wat voor het schaap zeer pijnlijk is en zelfs dodelijk kan zijn.

Om dit te voorkomen hebben de boeren een heel dieronvriendelijke oplossing bedacht: onverdoofd snijden ze een deel van de huid van het achterwerk af, zodat er geen resten van urine en ontlasting in kunnen blijven hangen.

Zo zullen de dieren dan minder snel vliegen aantrekken. Deze verminking wordt ‘mulesing’ genoemd. Dit gebeurt vaak tegelijk met het ook al onverdoofd afknippen van staarten en castratie.

Wol van het Angora-konijn

Het Angora-konijn is een ras waarvan het haar blijft groeien. De dieren worden dan ook gefokt voor de textiel-industrie. Ongeveer 90% van het Angorawol wordt geproduceerd in China. Alleen de vrouwtjes worden gebruikt. De mannetjes worden afgemaakt omdat zij te weinig wol produceren.

De konijnen leven in vieze kleine draadgazen kooien en hebben weinig tot geen afleiding. Twee tot vijf jaar lang worden zij elke 3 maanden uit hun kooi gehaald. Hun pootjes worden vastgebonden, waarna hun haren hardhandig zonder verdoving uit hun lijf worden getrokken. Dit is uiteraard zeer pijnlijk en de konijnen gillen het dan ook uit van de pijn.

Jij kunt de dieren helpen

  • Zie jij wol in een winkel liggen? Stuur een email naar de winkel waarin je je bezwaar uit.
  • Vertel anderen over de afkomst van wol en verwijs ze naar deze pagina.
  • Help deze en andere dieren door donateur te worden van Een DIER Een VRIEND.
  • Zie jij Angora-wol in een winkel liggen? Stuur een email naar de winkel waarin je je bezwaar uit.
  • Vertel anderen over de afkomst van Angora-wol en verwijs ze naar deze pagina.

Leer

Leer: bont zonder haar

Leer is net zoals bont de huid van een ooit levend dier, dat verwerkt wordt tot schoenen en kledingstukken. De huiden-industrie is een uitermate lucratieve multi-miljoenen industrie en is direct verbonden met de vleesindustrie.

De hele industrie die dieren uitbuit en manipuleert van geboorte – via kunstmatige inseminatie, hun ellendige leven in de vlees-industrie inclusief allerlei toegestane verminkingen (zoals onthoorning, tanden trekken en staarten couperen), de doodstransporten naar het slachthuis – kan gewoon niet zonder de opbrengsten van de huiden van de gedode dieren. De winsten van de vleesindustrie zijn voor het grootste gedeelte afhankelijk van de ‘bijproducten’, en dan met name het leer.

Veel leer komt uit India en China. Ook daar leven de dieren onder erbarmelijke omstandigheden. Koeien moeten vaak lopend een lange weg afleggen naar het slachthuis, zonder eten of drinken, en in de brandende zon. Wanneer de dieren in elkaar zakken door oververmoeidheid, verhitting, honger of dorst, worden zij agressief benaderd en grof mishandeld om ze dan toch het laatste stuk nog te laten lopen. Hiervoor worden staarten gebroken en bijtende middelen in hun ogen gewreven. Voor de dieren die met een vrachtwagen gaan is het niet veel beter. De vrachtwagens zitten overvol, waardoor dieren elkaar vertrappen met alle gevolgen van dien. Eenmaal in het slachthuis aangekomen worden ze aan één poot opgehangen en wordt hun keel bij bewustzijn doorgesneden. Vaak gebeurt het dat ze nog in leven zijn als hun lichaam in stukken wordt gesneden en hun vel van hun lijf wordt getrokken.

Zwaar gif en kinderarbeid

Het werk in een leerlooierij is vies en gevaarlijk. Er moet heel wat gebeuren voordat er leren tassen, jassen en schoenen gemaakt kunnen worden van dierenhuiden. Om het natuurlijke rottingsproces van de huid tegen te gaan, looit men namelijk het leer. Hierdoor stopt de biologische afbreekbaarheid. Voor het looien worden zeer giftige stoffen gebruikt. De hoeveelheid afval en vervuiling afkomstig van de leerindustrie is enorm. De chemicaliën die gebruikt worden in de leerindustrie zijn zo giftig dat mensen die werken in leerlooierijen veelal lijden aan kanker en aandoeningen aan de luchtwegen. Bovendien gebruikt de leerindustrie erg veel energie, water en grondstoffen. In Bangladesh zijn honderden bedrijven waar leer gelooid wordt. Daarna zijn de dierenhuiden klaar voor gebruik. De arbeiders die werken met deze giftige stoffen doen dat vaak zonder beschermende kleding. In de fabrieken werken ook kinderen, omdat hun families arm zijn moeten zij meehelpen met geld verdienen. Onderzoek heeft uitgewezen dat bij werknemers van de leerindustrie (waaronder veel kinderen) en de mensen die alleen al in de buurt van de leerlooierijen (bijvoorbeeld Kentucky in Amerika) wonen, meer gevallen van kanker voorkomen dan het landelijke gemiddelde. Maar vooral in derde wereld landen wordt veel leer gelooid en geverfd voor het Westen.

Exotisch leer

Leer is niet alleen afkomstig van koeien, (ongeboren) kalveren, paarden, schapen, lammetjes en varkens. Maar ook dieren als slangen, krokodillen, kangoeroes, herten, haaien en schildpadden worden bejaagd en soms zelfs speciaal gefokt (uiteraard onder verschrikkelijke omstandigheden) voor hun huid. Meer dan een derde van het zogenaamde exotische leer, wereldwijd, is afkomstig van bedreigde diersoorten waarvan het doden en het importeren een misdaad is.

Het is toch niet nodig om horlogebandjes, voetballen, riemen en jassen te maken of te kopen van dierenhuiden? Er zijn voldoende andere producten voorhanden als rubber, linnen, katoen, canvas en synthetische stoffen. Deze producten zijn goedkoper, milieu-vriendelijker èn dragen niet bij aan de massale slachting onder dieren.

Jij kunt de dieren helpen

  • Vraag winkeliers en fabrikanten of ze hun aanbod van niet-leren artikelen willen vergroten. Het dragen van niet leren kledingstukken is geen opoffering: steeds meer fabrikanten produceren goederen die aantrekkelijk zijn en lang meegaan.
  • Er zijn veel niet-lederen schoenen verkrijgbaar. Bij webshops kun je vaak gemakkelijk aangeven van welk materiaal schoeisel voor jou (niet) gemaakt mogen zijn, maar er zijn ook speciale shops zoals Vegetarian Shoes, Avesu,  Vega-Life. Maar in gewone schoenenwinkels kun je tegenwoordig ook gemakkelijk niet-leren schoenen vinden. In de schoenen zit meestal een sticker, waarop je door middel van symbolen kunt zien waarvan de schoenen gemaakt zijn.
  • En er komen naast het bekende rubber en namaakleer van kurk steeds meer plantaardige lederwaren merken op de markt, zoals Wineleather dat gemaakt is van druivenpulpresten uit de wijnindustrie, Fruitleather Rotterdam en Piñatex– eveneens van fruit, het bedrijf Green Banana Paper maakt nepleer van afval van bananenbomen en Muskin Leather wordt gemaakt van paddenstoelen door Life Materials.

Dons

De harde realiteit achter zacht dons

Dons wordt gebruikt als voering van jassen en als vulling van dekbedden en kussens. Voor het dons worden eenden en ganzen vaak levend geplukt. In de EU is levend plukken officieel verboden en dus gebeurt het volgens de ‘Europese veren en dons associatie’ gewoonweg niet .. maar diverse Europese dierenbelangenorganisaties hebben beelden kunnen maken van ganzen en eenden (onder meer Hongarije en Polen) die levend werden geplukt! Ook is er bij levend plukken de mogelijkheid om vaker te ‘oogsten’; terwijl plukken na de slacht slechts één keer geld oplevert. Ook in Europese landen buiten de EU wordt nog volop levend geplukt. Daarnaast komt het meeste dons uit Azië waar de meeste bedrijven de vogels levend plukken en hier in het geheel nog geen wetgeving voor is.

Beelden van de Zweedse TV4 over levend plukken in de EU:

Waarschuwing: De hieronder vertoonde video bevat beeldmateriaal dat als schokkend ervaren kan worden!

Bij ganzen kan geoogst worden als de dieren in de rui zijn en de veren vanzelf loslaten (ze kunnen dan niet vliegen), maar de meeste boeren wachten hier natuurlijk niet op en trekken het dons zo uit de huid. Dit doet natuurlijk verschrikkelijk veel pijn en veroorzaakt veel stress en leed bij de dieren. Het is te vergelijken met het uittrekken van alle haren op je hoofd. Wachten tot de veren vanzelf uitvallen – het is een mooie gedachte, maar past niet bij een industrie die er geld mee verdient. Het blijft natuurlijk voor de dons-industrie winstgevender wanneer de dieren levend geplukt worden. De dieren kunnen dan namelijk wel tot 5 keer geplukt worden! Onze collega’s van ‘Vier Pfoten Deutschland’ hebben de Duitse regering zover gekregen dat boeren die betrapt worden op levend plukken, nadien geen dieren meer mogen houden. En zo hoort het!

De Hongaarse producent Hungavid tekende een contract dat een einde zou betekenen voor het levend plukken. Undercover onderzoek toonde echter ook daar aan dat duizenden vogels nadien nog steeds levend werden geplukt op Hungavid ganzenhouderijen. Het beruchte bedrijf Hungerit, dat ook gebruik maakt van dwangvoeding, blijft ook het plukken van levende vogels gewoon voortzetten. En het verkregen dons door deze gewelddadige praktijk wordt in heel Europa verkocht. Het vlees van de gemartelde dieren belandt in de vriezers van Europese supermarktketens. Ondanks een EU verbod op het levend plukken, wordt deze praktijk duidelijk getolereerd in verscheidende landen …

Ook komt dons als ‘bijproduct’ van vogels die geslacht worden voor hun vlees. Zoals bijvoorbeeld van de ganzen en eenden die geslacht worden voor Foie Gras die dagelijks onder dwang gevoederd worden en sowieso een ellendig leven leiden in de bio-industrie. Er is dus niets ‘diervriendelijks’ aan dons van geslachte vogels!

Jij kunt de dieren helpen

  • Gelukkig zijn er voldoende alternatieven om dons te kunnen vermijden; diervriendelijk dons bestaat niet! Kies daarom altijd voor kleding (zie bijvoorbeeld http://www.savetheduck.it) en beddengoed zonder dons.
  • ‘Gemaakt in Nederland of Duitsland’ betekent niet dat er geen levend plukken aan te pas is gekomen, veren worden regelmatig hergeëtiketteerd – laat je niet foppen door praatjes van een industrie die er hun geld aan verdient.
  • Voor kinderen zijn vaak knutselpakketten te koop met gekleurde veren en dons. Laat deze pakketten bewust liggen en leg je kinderen uit waarom je die niet wilt. Laat ook vederen boa’s en hoofdtooien voor indiaantjes liggen en kies voor diervriendelijke speelmaterialen. Er is genoeg speelgoed waar geen dierenleed aan kleeft.